Speelt je akoestische gitaar niet meer zoals je gewend bent? Hoor je rammelende snaren, voelt de actie oncomfortabel hoog of juist te laag, of klinken akkoorden onzuiver terwijl je gitaar wél goed gestemd is? Dan is de kans groot dat je gitaar toe is aan een nieuwe setup. Maak je geen zorgen, veel van deze dingen kun je zelf aanpakken, mits je weet waar je op moet letten. In deze blog helpen we je in drie overzichtelijke stappen met het afstellen van je akoestische gitaar, zodat hij weer klinkt, speelt én oogt zoals het hoort.
Stap 1. Het afstellen van de truss rod
We beginnen bij het hart van je setup: de hals. Een te holle of te bolle hals veroorzaakt bijna altijd fret buzz. Je controleert de hals van je instrument het nauwkeurigst met een speciale truss rod ruler – een lineaal waarmee je de bolling van de hals precies kunt meten. Heb je deze niet? Zorg dan dat je de gitaar vasthoudt in speelpositie, deze te stemmen in de gewenste tuning en vervolgens de eerste en twaalfde fret tegelijk in te drukken. Je kunt hiervoor het makkelijkst een capo gebruiken op de eerste fret. Je kijkt vervolgens naar de ruimte bij de zevende fret. De ideale afstand tussen de fret en de snaar is zo groot als de dikte van een visitekaartje (ongeveer 0,25 mm).
Wanneer de ruimte te groot is, staat de hals in een forward bow (“U-shaped bow”) en moet de truss rod met de klok mee worden aangedraaid. Is er helemaal geen ruimte, dan staat de hals in een back bow (“N-shaped bow”) en moet de spanning tegen de klok in iets worden verminderd. De truss rod van een akoestische gitaar bevindt zich meestal aan de body-kant van de hals. Zorg dat je aanpassingen altijd maakt in kleine stappen, van bijvoorbeeld een kwart slag.
Stap 2. Het aanpassen van de actie – de hoogte van de snaren
Heb je de hals correct afgesteld? Dan is het nu tijd om naar de actie kijken – de hoogte van de snaren ten opzichte van de frets. Speelt de gitaar te zwaar? Dan is de actie waarschijnlijk te hoog. Speelt hij juist te licht? Dan moet het brugzadel juist iets worden verhoogd, bijvoorbeeld met een kleine houten shim onder het brugzadel. Akoestische gitaren hebben meer snaartrillingen en vaak dikkere snaren vergeleken met elektrische gitaren. Een veelgebruikte richtlijn voor de snaaractie is daarom ongeveer 2,0 mm (5/64e inch) aan de lage E-kant en 1,6 mm (4/64e inch) aan de hoge E-kant, gemeten bij de twaalfde fret.
In de praktijk moet de actie meestal worden verlaagd. Bij akoestische gitaren gebeurt dat door een heel klein stukje van de onderkant van het brugzadel af te schuren. Hierbij is nauwkeurig werken belangrijk. Verwijder eerst de snaren en haal het brugzadel voorzichtig uit het brugslot. Markeer met een potlood hoeveel materiaal je wilt verwijderen. Een aanpassing van 0,5 mm maakt vaak al een groot verschil voor de actie. Schuur vervolgens de onderkant van het zadel op een vlak oppervlak, zoals een stuk fijn schuurpapier op een vlakke werkbank.
Zorg dat je perfect recht schuurt – wanneer de onderkant van het zadel scheef wordt, leidt dat bij een semi-akoestische gitaar tot ongelijk contact met het onderliggende piezo-element, wat resulteert in volumeverlies van de pickup en/of een verstoorde balans tussen de snaren. Vervolgens plaats je het zadel terug, waarna het tijd is om de gitaar grondig schoon te maken.
Let op: in sommige gevallen ontstaat er fret buzz wanneer de open snaar wordt gespeeld. Dit duidt op een probleem met de topkam, wat zonder specialistisch gereedschap lastig is om zelf op te lossen. Maak in dat geval een afspraak met een gitaarreparateur in jouw stad of dorp via het
contactformulier, wij helpen je graag verder.
Stap 3. Het schoonmaken van de gitaar
Het is nu tijd om de gitaar grondig schoon te maken. De meeste western-stijl akoestische gitaren hebben een rosewood (palissander) toets, welke je het beste kunt reinigen met extra fijn staalwol (0000). Nadat alle aanslag van de fretboard is verwijderd kun je de frets polijsten zodat deze weer mooi glanzen. In onze werkplaats gebruiken we hiervoor speciale polijstdoekjes en schuur blokjes. Als laatste kun je de toets conditioneren met Monty’s Instrument Food, een volledig natuurlijke bijenwas die zorgt dat het hout in goede conditie blijft. Heb je dit niet? Geen zorgen, want via het contactformulier kun je dit bij ons bestellen.
Terwijl de bijenwas intrekt kun je de rest van de gitaar schoonmaken. Nu de snaren eraf zijn kom je makkelijk bij plekken waar stof zich graag verzamelt. Gebruik een licht vochtig microvezeldoekje om de body schoon te maken. Als alles schoon en droog is, kun je nieuwe snaren plaatsen en stem je de gitaar in de gewenste tuning.
En… klaar!
Gefeliciteerd, je akoestische gitaar is nu volledig afgesteld! Als je alle stappen zorgvuldig hebt doorlopen, zul je merken dat je gitaar direct prettiger speelt en veel zuiverder klinkt. Toch kunnen sommige problemen blijven bestaan, bijvoorbeeld wanneer frets niet helemaal vlak zijn, de topkam nét niet op de juiste hoogte zit of wanneer de brug of hals extra aandacht nodig heeft. Dat soort zaken vragen vaak om vakmanschap.
Wil je jouw gitaar écht in topconditie brengen? Onze reparateurs staan klaar om je verder te helpen. Ook voor gespecialiseerd onderhoud kun je bij ons terecht – of het nu gaat om het repareren van een kapotte output jack, het installeren van een akoestische pickup, een uitvoerige fretjob of iets compleet anders. Via het
contactformulier plan je eenvoudig een afspraak bij één van onze negen locaties:
Almere,
Ewijk,
Groningen,
Heerenveen,
Heino,
Leeuwarden,
Rotterdam,
Ulft of
Utrecht. Bij elke afstelbeurt ontvang je een onderhoudsboekje waarin je precies leest hoe we je gitaar hebben afgesteld. In de meeste gevallen kun je je instrument binnen twee werkdagen weer ophalen. Zien we je gauw?
